Z notatnika przyrodnika

wtorek, 9 września 2025

Wiadomości powrotne z błotniaków łąkowych Circus pygargus z terenu Opolszczyzny na podstawie stwierdzeń ptaków z polskimi kolorowymi obrączkami w 2025 r.

W poprzednim poście opisywaliśmy błotniaki łąkowe Circus pygargus stwierdzone w tym roku na Opolszczyźnie z czeskimi obrączkami („Błotniaki łąkowe Circus pygargus z czeskimi obrączkami stwierdzone w 2025 r. na Opolszczyźnie”). Tym razem opisujemy ponowne stwierdzenia błotniaków, które oznakowane były wcześniej kolorowymi obrączkami na terenie Polski. Przedstawione poniżej ptaki (siedem z ośmiu) zostały zaobrączkowane jako pisklęta w gniazdach objętych ochroną czynną, w większości przypadków zginęłyby w trakcie żniw. Dzięki ochronie przeżyły, przyleciały na Opolszczyznę, połączyły się w pary i wychowały (siedem z ośmiu) kolejne pokolenie młodych (także w chronionych gniazdach), które zasiliły naszą populację. Trzy z poniżej opisanych ptaków zostały odczytane ze zdjęć zrobionych przez Paulinę Leśniak, pozostałe zostały złapane i przy okazji oznakowane znaczkami skrzydłowymi, które znacznie zwiększą szansę ich ponownego stwierdzenia w kolejnych sezonach.

Pierwszy ptak to samica o numerze kolorowej obrączki J09, która została oznakowana w gnieździe jako jedno z czwórki piskląt 15.07.2015 r., koło miejscowości Niekazanice. Gniazdo znajdowało się na polach należących do firmy TOP FARMS, oczywiście nie było problemu ze zgodą na ochronę lęgu ogrodzeniem. Samica została najpierw odczytana przez Paulinę 01.05.2025 r., a później złapana w tym samym miejscu 21. lipca przy gnieździe z czwórką piskląt (niestety jedno z młodych zostało później zabite przez błotniaka stawowego). Samica gnieździła się koło Równego w odległości 17 km od miejsca wyklucia. Ma obecnie 10 lat. Jej partnerem w tym sezonie był ptak z czeską obrączką ES43100 (opisany w poprzednim poście).

Miejsce obrączkowania samicy (znacznik na dole) oraz miejsce tegorocznego odczytu i lęgu

Dorosła samica z obrączką kolorową J09, 21.07.2025

Drugi ptak, to samica 62T, oznakowana 13.07.2022 r., jako jedno z czwórki piskląt w gnieździe chronionym przez nas koło Biedrzychowic. Została przez nas złapana 30.07.2025 r., przy gnieździe z dwoma pisklętami koło Pilszcza. Ona również miała w tym sezonie partnera z czeska obrączką (ES68529). Gnieździła się w odległości 35 km od miejsca wyklucia.

Miejsce obrączkowania samicy (znacznik na górze) oraz miejsce tegorocznego lęgu

Dorosła samica z obrączką kolorową 62T, 30.07.2025

Kolejny osobnik, to samiec noszący obrączkę 68Z. Oznakowany 24.07.2021 r., jako jedno z dwójki piskląt w chronionym przez nas gnieździe koło miejscowości Wierzch. Złapany 12.08.2025 r., koło Biedrzychowic, w odległości 10 km od miejsca wyklucia. Wspólnie z partnerką wychował dwójkę piskląt. Był to najpóźniejszy lęg naszych błotniaków w tym sezonie.

Miejsce obrączkowania samca (znacznik na lewo) oraz miejsce tegorocznego lęgu

Dorosły samiec z obrączką kolorową 68Z, 12.08.2025

Samiec o numerze kolorowej obrączki U72, został zaobrączkowany przez Sławka Rubachę 24.07.2021 r., jako jedno z piątki piskląt w gnieździe znalezionym koło miejscowości Łukaszów w woj. dolnośląskim. Został przez nas złapany w tym sezonie 21. lipca przy gnieździe z dwójką piskląt. Od pewnego momentu samodzielnie karmił pisklęta, gdyż jego samica zniknęła w nieznanych okolicznościach. Gniazdował w odległości 168 km od miejsca wyklucia.

Miejsce obrączkowania samca (znacznik na lewo) oraz miejsce tegorocznego lęgu

Dorosły samiec z obrączką kolorową U72, 21.07.2025

Samica 71P, to partnerka powyżej opisanego samca. Została odczytana przez Paulinę 17.06.2025 r. Nagle zniknęła gdy jej pisklęta miały ok 2 tygodnie życia. Na szczęście samiec sam sobie poradził z karmieniem piskląt. Samica ta obrączkowana była jako jedno z czwórki piskląt w gnieździe chronionym przez nas koło miejscowości Zubrzyce. Uprawa pszenicy z gniazdem należała do przedsiębiorstwa TOP FARMS. Obecnie gnieździła się w odległości zaledwie 5 km od miejsca wyklucia.

Miejsce obrączkowania samicy (znacznik na prawo) oraz miejsce tegorocznego lęgu

Dorosła samica z kolorową obrączką 71P, 17.06.2025, Fot. Paulina Leśniak

Kolejny ptak został odczytany dzięki zdjęciom jakie wykonała 03.07.2025 r., Paulina. Samica o numerze kolorowej obrączki 73V, oznakowana została jako jedno z czwórki piskląt 09.07.2020 r., w gnieździe koło Jabłonki. Jeszcze tego samego roku – 9. sierpnia – została stwierdzona jako lotny już ptak koło miejscowości Ludmierzyce. Było to zaledwie 3 km od gniazda, z którego pochodziła. Obserwację poczynili Paweł Hermański oraz Katarzyna i Marcin Borowikowie. W tym sezonie wychowała wspólnie z samcem jedno pisklę koło Biedrzychowic. Gnieździła się w odległości 37 km od miejsca wyklucia.

Miejsce obrączkowania samicy (znacznik na dole) oraz miejsce tegorocznego lęgu

Dorosła samica z kolorową obrączką 73V, 03.07.2025, Fot. Paulina Leśniak

Samica o numerze kolorowej obrączki 232, także została odczytana ze zdjęć, które wykonała Paulina. Oznakowana była jako jedno z czwórki piskląt w gnieździe chronionym przez nas koło Głogówka w 2023 r. Odczytana została przez Paulinę 04.08.2025 r., koło Równego. Prawdopodobnie był to już koczujący ptak po stracie lęgu. Stwierdzona została w odległości 22 km od miejsca wyklucia.

Miejsce obrączkowania samicy (znacznik na górze) oraz miejsce tegorocznego odczytu

Dorosła samica z kolorową obrączką 232, 04.08.2025, Fot. Paulina Leśniak

Ostatni z ptaków z naszymi kolorowymi obrączkami, to samica o numerze D85. Oznakowana była jako ptak dorosły 10.07.2013 r., koło Bogdanowic Kolonii. Została wtedy złapana przy gnieździe z dwójką piskląt. Lęg chroniony był ogrodzeniem. Złapaliśmy ją ponownie 22.07.2025 r., również przy gnieździe z dwójką piskląt. Obecnie gniazdowała w odległości 15 km od miejsca lęgu z roku obrączkowania. Ponieważ w 2013 roku samica ta była przynajmniej ptakiem trzeciorocznym, obecnie ma przynajmniej 14 lat.

Miejsce obrączkowania samicy (znacznik na górze) oraz miejsce tegorocznego lęgu

Dorosła samica z obrączką kolorową D85, 22.07.2025

poniedziałek, 8 września 2025

Błotniaki łąkowe Circus pygargus z czeskimi obrączkami stwierdzone w 2025 r. na Opolszczyźnie

Jak co roku, także i w tym sezonie w trakcie badań nad błotniakiem łąkowym Circus pygargus na Opolszczyźnie, udało nam się stwierdzić osobniki tego gatunku oznakowane w Czechach.

Pierwszy ptak to samica z kolorową obrączką AVT. Wspólnie z samcem wychowała w tym sezonie koło miejscowości Biedrzychowice trójkę piskląt. Początkowo była ich czwórka, ale tuż przed opuszczeniem ogrodzonego gniazda, jedno z młodych zostało zabite przez błotniaka stawowego. Samica ta została zaobrączkowana jako pisklę 03.07.2014 r. w Czechach, dokładnie koło miejscowości Nivnice. Obecnie gnieździła się około 154 km od miejsca wyklucia. Była też obserwowana na naszym terenie badań 09.05.2021 r. koło miejscowości Nowe Kotkowice (3 km od tegorocznego miejsca gniazdowania). Wtedy nie udało jej się wyprowadzić lęgu, strata nastąpiła na etapie wysiadywania jaj. Ptak ten jest obecnie w 12 roku życia. Taka ciekawostka – w Czechach na błotniaki łąkowe stosuje się kolorowe obrączki w kolorze szarym (GRY), szybko tracą one jednak kolor i w terenie wydają się po prostu białe. Należy więc na to uważać przy zgłaszaniu potencjalnych odczytów.

Miejsce wyklucia się samicy w Czechach i miejsca lęgów na Opolszczyźnie

Miejsca lęgów samicy na Opolszczyźnie

Dorosła samica z kolorową obrączką 24.06.2025, Fot. Paulina Leśniak

Szara obrączka w terenie wydaje się biała, Fot. Paulina Leśniak

Druga samica z Czeską obrączką ES57946, oznakowana była jako pisklę w gnieździe koło miejscowości Močovice 28.06.2020 r. Udało nam się ją złapać 23.07.2025 r. koło miejscowości Równe przy gnieździe z dwójką piskląt. Obecnie gnieździła się w odległości 170 km od miejsca wyklucia.

Miejsce wyklucia się samicy w Czechach i miejsce gdzie się rozmnażała w tym roku

Dorosła samica czeską obrączką metalową ES57946, 23.07.2025

Trzeci ptak oznakowany w Czechach, to samiec o numerze obrączki ES43100. Zaobrączkowany został w zeszłym roku, dokładnie 24 lipca koło miejscowości Brumowice. Nie wiadomo czy był tam lęgowy. Złapaliśmy go 21.07.2025 r., koło miejscowości Równe. Był w parze z samicą oznakowaną przez nas jako pisklę w gnieździe w 2015 r. (o odczytach ptaków z krajowymi obrączkami będzie osobny wpis). Ptaki wspólnie karmiły czwórkę piskląt, ale ostatecznie gniazdo opuściła trójka – jedno z młodych zostało zabite w gnieździe przez błotniaka stawowego – reszta młodych była już zdolna do lotu i udało im się uciec. Samiec gnieździł się w odległości ok. 18 km od miejsca obrączkowania.

Miejsce obrączkowania samca w Czechach i miejsce gdzie rozmnażał się w tym roku

Dorosły samiec czeską obrączką metalową ES43100, 21.07.2025

Kolejny ptak oznakowany w Czechach to samiec o numerze metalowej obrączki ES43097. Oznakowany był jako pisklę 22.07.2023 r., koło miejscowości Uhlířov. Obecnie więc jest to ptak w trzecim kalendarzowym roku życia. Został przez nas złapany 28.07.2025 r., w pobliżu kolonii lęgowej błotniaków łąkowych, w której się nie rozmnażał, w odległości ok. 34 km od miejsca wyklucia.

Miejsce wyklucia się samca w Czechach i miejsce gdzie rozmnażał się w tym roku

Trzecioroczny samiec czeską obrączką metalową ES43097, 28.07.2025

Ostatni osobnik oznakowany w Czechach, to samiec o numerze obrączki ES68529. Zaobrączkowany był jako ptak dorosły 18.07.2024 r., koło miejscowości Oldříšov. Złapaliśmy go 30.07.2025 r., koło Pilszcza, gdzie wspólnie z partnerką wychował dwójkę piskląt. Obecnie gnieździł się zaledwie 4 km od miejsca gdzie został oznakowany.

Miejsce obrączkowania samca w Czechach i miejsce gdzie rozmnażał się w tym roku

Dorosły samiec czeską obrączką metalową ES68529, 30.07.2025

Wszystkie schwytane ptaki, zostały oznakowane znaczkami skrzydłowymi, co znacznie ułatwi identyfikację i uzyskanie wiadomości powrotnych.

środa, 9 października 2024

Odczyt kani rudej Milvus milvus z hiszpańskim znaczkiem skrzydłowym

28 września Paulina zaobserwowała koło Równego (po. głubczycki) 10 kań rudych latających nad jednym z pól. Mieliśmy zamiar w tym dniu spróbować łapania myszołowów w tej lokalizacji, więc udaliśmy się sprawdzić dokładnie to miejsce. Gdy podjechaliśmy bliżej, ze skoszonego pola zerwały się trzy bieliki, kilka kań rudych i myszołowów oraz (jak później policzyliśmy) 35 kruków. Taka ilość ptaków nie mogła być przypadkowa. W nocy myśliwi urządzili sobie tu polowanie i pozostawili resztki wnętrzności, które zwabiły ptaki w takich ilościach. Podczas przeglądania latających ptaków, zauważyliśmy że jedna z kań ma na jednym ze skrzydeł znaczek skrzydłowy. Paulinie udało się zrobić zdjęcia umożliwiające odczyt zapisanego na znaczku kodu. Oczywiście dalej było standardowo jak to bywa w przypadku stwierdzenia oznakowanego taka - zgłoszenie obserwacji do Centrali Obrączkowania Ptaków za pośrednictwem programu POLRING. Po niedługim czasie otrzymaliśmy dane oznakowania ptaka. Okazało się, że kania została zaobrączkowana 15 kwietnia 2024 r. na terenie międzynarodowego portu lotniczego w Madrycie. Ptak jest obecnie w drugim roku życia, więc być może spędzał tam swoją pierwszą zimę. Jako młody ptak, sądząc po dacie i miejscu obrączkowania, nie przystąpił w tym roku do lęgów, ale za to odwiedził Opolszczyznę. Odległość od miejsca znakowania to 1977 km. Może w przyszłym sezonie ptak przyleci znów na Opolszczyznę i założy tu gdzieś gniazdo?

kania ruda ze znaczkiem skrzydłowym, Równe, 28.09.2024, woj. opolskie (Fot. Paulina Leśniak)

miejsce oznakowania (po lewej) 15.04.2024 r. i miejsce odczytu (po prawej) 28.09.2024 r.

Z notatnika przyrodnika - muzealnika

Strony